Co wiemy o Portugalii? Jest dość tajemnicza dla nas Polaków. Położona na południowo-zachodnim krańcu Starego Kontynentu uznawana jest za jeden z najbardziej egzotycznych krajów europejskich. Stąpając po tej ziemi można poczuć wielką tradycję – to właśnie tu miał miejsce ogrom wydarzeń związanych z epoką wielkich odkryć geograficznych. Choć wciąż mało o niej wiemy, jedno jest pewne, odkąd w latach 80. wstąpiła w szeregi Unii Europejskiej jej gospodarka zaczęła się dość szybko rozwijać. A jak obecnie przedstawia się sytuacja portugalskiego rolnictwa?

Potomkowie wielkich odkrywców

Portugalia zajmuje zachodnią część Półwyspu Iberyjskiego. Nie można zapomnieć, że należą do niej także Azory i Madera. Jedna z głównych rzek kraju o nazwie Tag dzieli to państwo na dwa regiony o diametralnie różnych charakterach. Północ jest górzystą krainą, natomiast Południe nieco bardziej wyżynne.

Dzieje osadnictwa na obszarze znanej nam dziś Portugalii sięgają kilku tysięcy lat p.n.e. Na tych ziemiach osiedlali się Celtowie, Fenicjanie i Grecy. W III wieku p.n.e. ląd ten trafił pod władanie Kartaginy, a w kolejnym Rzymian. Co ciekawe, to właśnie od rzymskiej fortecy Portus Cale pochodzi nazwa Portugalii. Następnie najeżdżali te ziemie Wizygoci i Arabowie. Samodzielne państwo powstało ok. 1139 roku. Granice, które znamy dziś ze szkolnych lekcji czy błądzenia palcem po mapie ustalono w 1270 roku – i jest to najstarsza linia graniczna na terenie Europy! XV wiek był wiekiem podbojów kolonialnych. Portugalczycy skierowali swoje zapędy ku Afryce, dalej była Azja i Ameryka Północna. Tym, który zainicjował te pierwsze z nich był książę Henryk Żeglarz. To właśnie ów człowiek stał za zapoczątkowaniem wielkich odkryć geograficznych. Bartolomeu Diaz pierwszy dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei, Vasco da Gama był postawił pierwszy stopę w Indiach. Pedro Alvarez Cabral odkrył Brazylię. Pierwszym człowiekiem w historii ludzkości, który opłyną Ziemię był słynny Ferdynand Magellan (choć należy dodać, że wówczas służył Hiszpanii nie Portugalii). Czasy króla Filipa II były zastojem gospodarczym kraju. W 1910 roku proklamowano tu republikę. Dyktatura Antonio Salazara przypadła na lata 1932-1968, obalono ją w latach 70., po czym uchwalono demokratyczną konstytucję. Posiadłości zamorskie Portugalii otrzymały wówczas niepodległość.

Rzeczywisty rozwój nowej Portugalii nastąpił wraz z wejściem do Unii Europejskiej, miało to miejsce w 1986 roku. Była wówczas jednym ze słabiej rozwiniętych krajów, a jej rolnictwo borykało się z wieloma trudnościami. Do głównych roślin uprawnych w tamtym czasie zaliczały się: pszenica, kukurydza, żyto, ziemniaki, migdałowce, figowce, oliwki i winorośl. Całkiem dobrze prosperowało rybołówstwo i przetwórstwo rybne. Portugalia była też wówczas jednym z najbardziej znanych na świecie eksporterów korka. Tak naprawdę dużą rolę w życiu i gospodarce tego kraju odgrywała i odgrywa turystyka – kraj znany jest z dzikich wspaniałych plaż, wina porto i pysznej portugalskiej kuchni.

A jak obecnie wygląda tutejsze rolnictwo? Czy Portugalczycy, potomkowie wielkich odkrywców, mają w sobie smykałkę nowoczesnego rolnika?

Twoje spotkanie biznesowe z partnerem w Portugalii będzie odbywało się po portugalsku? W związku z tym wymogiem konieczne jest przygotowanie wszystkich dokumentów i informacji w języku portugalskim? Pamiętaj, aby powierzyć sprawę ekspertom. Zajrzyj do dobrego biura tłumaczeń, które wśród klientów cieszy się nienaganną opinią. To najszybszy krok do sukcesu!

Sytuacja gospodarcza kraju

Portugalia zajęła 46. miejsce w raporcie Globalnej Konkurencyjności WEF 2016/2017.

Trandindg Economics podaje, że PKB od rolnictwa w Portugalii wynosiło średnio 820,34 mln euro w okresie od 1995 do 2017 roku, osiągając najwyższy poziom 916.10 mln euro w drugim kwartale 1996 roku i na rekordowo niskim poziomie 765,50 mln EUR w trzecim kwartale 2017 roku.

Eksport

World’s Top Export podaje, że w 2017 roku Portugalia wyeksportowała towary o łącznej wartości 62,2 mld USD. Ta kwota w dolarach stanowi spadek o -1% w porównaniu z okresem od 2013 roku. Zgodnie ze statystykami zawartymi w międzynarodowej bazie danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego całkowity produkt krajowy Portugalii w 2017 roku wyniósł 311,3 mld USD. W związku z tym eksport stanowił 20% całkowitej portugalskiej produkcji gospodarczej.

Z perspektywy kontynentalnej 3/4 (75,5%) portugalskiego eksportu według wartości zostało dostarczone do innych państw europejskich, 7,9% do Afryki, 6,2% do Ameryki Północnej, 5,7% do Azji oraz 2,6% do Ameryki Łacińskiej.

Biorąc pod uwagę populację Portugalii liczącą 10,8 miliona osób, jej łączna wartość 62,2 miliardów dolarów w roku 2017 przekłada się na około 5 700 USD na każdego mieszkańca tego kraju.

Stopa bezrobocia w Portugalii wyniosła w zeszłym roku 8,1%, był to spadek w porównaniu z 10,5% z 2016 roku.

Ożywienie gospodarcze

Po kryzysie w 2013 roku rząd starał się zapanować nad trudną sytuacją w tym sektorze. Zaczęto tworzyć różne inicjatywy mające na celu jego pobudzenie.

Jednym z głównym problemów, z którymi borykało się tutejsze rolnictwo było rozdrobnienie gospodarstw – statystyki z 2013 roku pokazują, że prawie 50% gospodarstw zajmowało wówczas powierzchnię mniejszą niż 2 ha, ok. 27% liczyło od 2 do 5 ha, 10% od 5 do 10 ha, a jedynie ok. 1,6% ponad 100 ha.

Jak kształtuje się wiek przeciętnego rolnika:

• 50% powyżej 64 lat,
• 40% 45 a 64 lata,
• 10% 35 a 45 lat.
• Jedynie ok. 3% liczy mniej niż 35 lat!

Oprócz tego, że tutejsze gospodarstwa były niewielkie, za rolnictwem ciągnęły się stereotypy i nieprzychylne opinie. Rolnika postrzegano jako wieśniaka, któremu z butów wystaje słoma, a sama praca jest czymś wstydliwym i nie należy do godnych szacunku. Oliwy do ognia dolewało traktowanie tego sektora jako mało opłacalnego.

Sytuacja zmieniła się we wspomnianym wcześniej 2013 roku. 17% bezrobocie zmusiło wielu mieszkańców wsi do pozostania na wiejskich terenach, przybyło też trochę osób z miasta. Pozytywne zmiany przyniosła też Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej (WPR).

W 2013 roku w skali rocznej przybyło 3360 nowych rolników.

Głównymi zachętami unijnymi dla rolników były:

• Program Jovem Agricultural (Młody Rolnik) – dedykowany dla początkujących rolników – osób do 40. roku życia. Dzięki niemu mieszkańcy Portugalii mieli szansę otrzymać zwrot 40% poniesionych kosztów na inwestycje początkowe. Przełożyło się to na kwoty rzędy ok. 30 tys. euro. Były jednak osiągalne wyższe sumy – warunek konieczny w każdym z tych dwóch przypadków stanowiło przygotowanie 5-letniego biznesplanu zgodnie z założeniami unijnego programu.
• Programy zachęcające do zrzeszania się w grupy producenckie – a to w celu stania się portugalskich rolników bardziej konkurencyjnymi oraz po to, aby mieli szansę pozyskać więcej funduszy. Dodatkowo oferowano im 10% więcej dla wybranych projektów inwestycyjnych.
• PRODER – w ramach Programu Rozwoju Wsi dawał możliwość zaciągnięcia na dobrych warunkach kredytów inwestycyjnych.

Ożywienie gospodarcze zyskało siłę napędową w 2017 roku. Ze względu na wcześniejsze reformy strukturalne i siłę w prywatnym popycie – rosnąca konsumpcja prywatna znalazła odzwierciedlenie w realnych wzroście dochodów do dyspozycji i przyspieszeniu zatrudnienia.

W tym samym czasie są oznaki, że sektor biznesu reaguje na te zmiany w gospodarce. Szybko rozwijają się inwestycje prywatne, a wskaźniki zamiaru zatrudniania wzrastają. Oczekuje się, że polityka fiskalna podobnie jak w 2017 roku będzie łagodnie ekspansywna.

Odzwierciedla to również wzrost absorpcji funduszy strukturalnych UE jako tańszego kosztu finansowania.

Obecnie Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej w Portugalii będzie dotyczyła w głównej mierze tzw. greeningu, czyli europejskiego programu obowiązkowego zazieleniania, które spoczywa na większości gospodarstw. Program dla tego kraju nosi nazwę PDR 2014/2020.

Tłumaczenia z języka portugalskiego na polski – wybierz zaufanych tłumaczy. Postaw na jakość i niezawodność. W dobie międzynarodowych współprac bardzo dobra komunikacja to podstawa.

Portugalskie rolnictwo

Tutejsze wino ukochało sobie wielu turystów przyjeżdżających do Portugalii. A gdzie koncentrują się obszary winiarskie? Jest to głównie rejon w dolinach rzek Minho (Vinho Verde), Douro (port) i Tagu.

Bydło zobaczymy na północy tego państwa – to tam koncentruje się jego hodowla. Natomiast wzdłuż wybrzeża rolnicy trudnią się hodowlą owiec i świń.

Ważną gałęzią dla gospodarki jest przemysł korkowy. Zapewne niewiele osób zdaje sobie sprawę, że to właśnie Portugalia zapewnia ponad 50% światowego zapotrzebowania na korek pozyskiwaniu z dębu korkowego.

Portugalia jest jednym z największych na świecie producentów wina i korka.

Myśląc o rolnictwie nie można zapomnieć też o rybołówstwie. Nie tylko pracuje na siebie w kraju, ale i wchodzi w skład portugalskiego eksportu. Co jest najpopularniejszymi „produktami” w tym sektorze? Sardynki, tuńczyk i skorupiaki czy dorsz.

W epoce globalizacji Portugalczycy też coraz chętniej doceniają wartość spółdzielni, w które się organizują.

Portugalia produkuje szeroką gamę produktów, w tym:

• zielone warzywa,
• ryż,
• kukurydzę,
• pszenicę,
• jęczmień,
• oliwki,
• nasiona roślin oleistych,
• orzechy,
• czereśnie,
• borówkę czarną,
• winogrona stołowe,
• grzyby jadalne.

Portugalia obecnie jest jednym z krajów dbających o zaopatrzenie rynków zagranicznych na świeże produkty ogrodnicze i owocowe rosnące na tutejszej ziemi.

Portugalska gospodarka korzysta z innowacyjnych start-upów:

Wisecrop

Założyciele firmy Wisecrop opracowali platformę – internetową i mobilną – która integruje zestaw usług. Działa on jako scentralizowany pulpit dla rolnika. Obejmuje sieć bezprzewodowych punktów pomiarowych, w których każdy z nich pobiera dane z maksymalnie 5 różnych czujników.

Może wykrywać:

• choroby,
• szkodniki,
• nietypowe warunki pogodowe,
• złe nawodnienie,
• złe odżywianie.

Gdy wykryje zagrożenia wysyła ostrzeżenia, aby umożliwić działania zapobiegawcze przed uszkodzeniem uprawy. Co więcej, możliwe jest także zdalne uruchamianie systemów nawadniających i innych urządzeń elektronicznych.

Ten start-up to tylko czubek góry lodowej. Młodzi przedsiębiorczy rolnicy chcąc wyjść na swoje zaczęli intensywnie współpracować z innego rodzaju przedsiębiorcami, aby odnieść obustronne korzyści. Tak powstał w Portugalii szereg innych start-upów, które odniosły sukces. Oto niektóre z nich:

Agroop

Inteligentny system bazuje na dwóch zintegrowanych produktach: Agroop Operational to platforma zarządzania do obliczania kosztów produkcji, natomiast Stoock to gotowy do użycia „wieloczujnikowy czujnik”, który zastępuje tradycyjną stację pogodową pozwalając monitorować i optymalizować zapotrzebowanie na wodę w uprawach.

Flow Technology

Platforma technologiczna zapewnia całkowitą i zintegrowaną kontrolę nad procesami produkcyjnymi.

Cool Farm

Łączy sztuczną inteligencję z uczeniem uprawy roślin w jak najbardziej efektywny sposób. Dane z systemu dostępne są do zarządzania w tzw. chmurze, można więc mieć do nich wgląd online lub offline za pośrednictwem np. telefonu czy laptopa.

Phorland

Oprogramowanie opiera się na tzw. chmurze i służy do zarządzania gospodarstwami.