Chorwacja jest otwarta na inwestycje zagraniczne. Średni czas potrzebny na zarejestrowanie firmy wynosi cztery dni. Globalna Agencja Przedsiębiorczości oceniła proces rejestracji biznesu w Chorwacji na 4 w skali od 0 do 10, podczas gdy Bank Światowy w odniesieniu do łatwości prowadzenia działalności gospodarczej uplasował ten kraj na 95 miejscu pośród 190 państw, jest to aż cztery pozycje wyżej w stosunku do 2016 roku.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej

Sprawy formalne dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Chorwacji regulują „Ustawa o spółkach handlowych” oraz „Ustawa o rzemiośle. To właśnie one są gwarantują dla zagranicznych podmiotów takie same warunki prowadzenia działalności gospodarczej, jakie mają podmioty krajowe.

Od razu warto zwrócić uwagę, że zagraniczni inwestorzy mają tutaj dwa dodatkowe przywileje.

O czym mowa? Jest to:

• gwarancja ochrony inwestycji w sytuacji, gdy następuje zmiana przepisów,
• swoboda transferu zysków.

Teraz wypada powiedzieć o tym, w jakich formach mogą działać tu zagraniczne osoby prawne i fizyczne.

Masz następujące możliwości:

• założyć firmę,
• tworzyć wspólne przedsięwzięcia z partnerami chorwackimi,
• inwestować w banki i firmy ubezpieczeniowe,
• prowadzić działalność rzemieślniczą lub handlową,
• otrzymać koncesję na eksploatację surowców naturalnych,
• uczestniczyć w operacjach typu BOT (ang. build-operate-transfer) lub BOOT (ang. buildown-operate-transfer).

Co musisz zrobić zanim rozpoczniesz tu działalność gospodarczą?

Oto lista czynności wspólnych dla wszystkich rodzajów działalności tuż przed rozpoczęciem procesu rejestracji:

Nazwa twojej firmy

Zanim jeszcze wybierzemy nazwę dla naszej firmy należy sprawdzić w Sądzie Gospodarczym czy nazwa taka nie figuruje już w Rejestrze.

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o konstruowaniu nazwy firmy:

• składa się z nazwy własnej i informacji o rodzaju działalności,
• powinna być w języku chorwackim,
• dopuszczalne są słowa w języku obcym, o ile są częścią nazwy firmy, nazwy firmy wspólnika, nazwą marki handlowej partnera lub firmy zarejestrowanej w Chorwacji i są powszechnie znane w Chorwacji.

Bez zgody Ministra Sprawiedliwości nie można użyć w nazwie firmy określenia kraju typu „Croatia” czy „Hrvatska”.

Pamiętaj: nazwa firmy i skrót tej nazwy muszą być używane w takiej formie, w jakiej zostały zarejestrowane.

Listowniki, faktury i inne dokumenty firmowe muszą zawierać:

• nazwę firmy i jej adres (zgodny z rejestracją),
• nazwę sądu, w którym jest zarejestrowana i numer rejestracyjny,
• nazwę i adres banku,
• numer rachunku bankowego.

Jeśli rejestrujesz działalność gospodarczą, która dotyczy „Ustawy o rzemiośle” pamiętaj, że nazwa musi składać się z imienia i nazwiska właściciela oraz zawierać skrót – „t.p.” (hr. trgovac pojedinac).

Przedmiot działalności

Firmy mogą prowadzić wszelką działalność, którą dopuszczają przepisy prawne.

Zakres działalności firmy musi być wyraźnie określony w:

• umowie spółki,
• statucie spółki,
• wniosku o rejestrację.

Do rejestru handlowego wpisuje się zakres działalności spółki. Ma to formę kodów cyfrowych u musi być zgodne z Narodową Klasyfikacją Działalności (hr. Nacionalna klasifikacija djelatnosti – NKD 2007), to odpowiednik polskiej klasyfikacji PKD i PKWiU.

Nie zapomnij, że… firmy, które zamierzają prowadzić działalność wymagającą zezwolenia, posiadania licencji lub otrzymania zgody określonego organu państwowego można zarejestrować dopiero z chwilą posiadania tych dokumentów.

Siedziba firmy

To bardzo ważne, aby mieć świadomość, że firma na terenie Chorwacji może zarejestrować tylko jedną siedzibę. Jest to miejsce, w którym się nią zarządza.

Adres siedziby musi być wskazany w umowie spółki i statucie spółki, we wniosku o rejestrację i we wszystkich dokumentach, które tego wymagają.

W przypadku działalności, która podlega „Ustawie o rzemiośle” może być ono zarejestrowana w mieszkaniu. Warunkiem jest jednak spełnienie podstawowych kryteriów technicznych przewidzianych dla określonych działalności.

Reprezentowanie firmy

Na mocy ustawy o spółkach handlowych prawo do reprezentowania firmy mają określone osoby. Nazwiska oraz zakres ich pełnomocnictw muszą być wpisane do Rejestru Sądowego.

Tłumaczenie i uwierzytelnianie dokumentów

Wszystkie dokumenty należy przygotować w języku chorwackim. Dodatkowo dokumenty prawne trzeba uwierzytelnić notarialnie.

Dobra rada: Jeśli potrzebujesz pomocy w skompletowaniu dokumentacji w języku chorwackim zgłoś się do biura tłumaczeń. Zapewni ci ono profesjonalne tłumaczenia z języka polskiego na chorwacki i z języka chorwackiego na polski.

Otwieranie rachunku bankowego

Do zarejestrowania firmy niezbędne jest posiadanie potwierdzenia o dokonaniu wpłaty kapitału założycielskiego na rachunek bankowy.

Rachunki firm prowadzone są przez banki w oparciu o „Ustawę o krajowym systemie płatniczym”.

Firma może mieć tylko jeden rachunek bankowy do stałych płatności.

Może natomiast posiadać osobne rachunki dla poszczególnych swoich jednostek organizacyjnych i rachunki specjalne.

To ważne!

jeśli firma ma kilka rachunków służących do stałych płatności miej na uwadze, że musi wskazać rachunek, z którego będzie regulować:

• zobowiązania podatkowe,
• należności z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego,
• inne zobowiązania wobec organów państwowych.

Jak wygląda rejestracja danego podmiotu?

Dla ułatwienia rejestracji spółek handlowych lub działalności rzemieślniczej utworzony został w Chorwacji serwis HITRO.HR.

Jest to instytucja tzw. „jednego okienka”, ułatwiająca załatwienie wszelkich formalności na jednym miejscu.

Krok pierwszy – sprawdzenie nazwy spółki

Najpierw należy wybrać nazwę spółki. Pracownicy serwisu HITRO.HR sprawdzą w bazie danych czy spółka o identycznej lub podobnej nazwie już istnieje.

Krok drugi – notariusz

Wniosek w sprawie rejestracji w Rejestrze Sądowym (formularz Po) i inne załączniki do wniosku muszą być poświadczone przez notariusza.

Do poświadczenia potrzebne są dokumenty osobiste: dowód osobisty lub paszport (obowiązkowo dotyczy obcokrajowców).

Obowiązkowa jest obecność wszystkich założycieli oraz innych osób, których podpisy powinny być poświadczone przez notariusza.

Spis załączników do wniosku, które wymagają poświadczenia przez notariusza:

• wniosek o wpis do rejestru – formularz Po,
• akt założycielski spółki,
• decyzja o wyborze członków zarządu,
• spis członków założycieli,
• spis członków upoważnionych do reprezentowania spółki,
• oświadczenie członków upoważnionych do reprezentowania spółki o przyjęciu reprezentacji, spis dyrektorów lub spis członków zarządu,
• spis członków rady nadzorczej, o ile spółka ma radę nadzorczą, podpisy członków rady nadzorczej, o ile spółka ma radę nadzorczą,
• decyzja o wyborze prokurenta, o ile spółka ma prokurenta,
• podpis prokurenta, o ile spółka ma prokurenta,
• decyzja o wyborze adresu spółki,
• uzasadnienie nazwy firmy, o ile chodzi o starą nazwę,
• potwierdzenie o wpłacie kapitału założycielskiego,
• potwierdzenie o wniesionej opłacie sądowej za wniosek,
• decyzję pierwszej instancji o wpisie do Rejestru Sądowego Sądu Gospodarczego, zaświadczenie o dokonaniu przedpłaty na pokrycie kosztów opublikowania tego wpisu w dzienniku urzędowym Narodne novine.

Krok trzeci: wniosek o wpis do Rejestru Sądowego

Wszystkie wymagane załączniki, które zostały poświadczone przez notariusza należy złożyć w punkcie serwisu HITRO.HR.

Wpłaty opłat sądowych i kapitału początkowego można dokonać w filiach Agencji Finansowej (FINA).

W punktach HITRO.HR należy wypełnić i złożyć formularz RPS, na podstawie którego otrzymuje się zaświadczenie o klasyfikacji podmiotu gospodarczego według Narodowej Klasyfikacji Działalności Chorwackiego Urzędu Statystycznego (przydzielenie numeru MB – odpowiednik polskiego REGON-u i kodu podstawowej działalności).

Krok czwarty – pieczątka i konto bankowe

Po odebraniu dokumentacji należy przygotować pieczątkę i założyć konto bankowe w celu dokonania przelewu kapitału początkowego spółki na konto bankowe spółki.

Obowiązkowe zgłoszenie spółki, właścicieli oraz pracowników do systemu ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego (HMZO i HZZO) można dokonać elektronicznie w punktach serwisu HITRO.HR.

Ważne: Po zarejestrowaniu w Rejestrze Sądowym i Rejestrze Chorwackiego Urzędu Statystycznego, spółkę należy zgłosić w Urzędzie Skarbowym w celu wpisu do rejestru podatników podatku dochodowego oraz VAT.

Należy przedłożyć:

• dowód rejestracji w Rejestrze Sądowym,
• Zaświadczenie o klasyfikacji podmiotu gospodarczego wg Narodowej Klasyfikacji Działalności Chorwackiego Urzędu Statystycznego,
• wzory podpisów.

Przedstawicielstwa firm zagranicznych w Chorwacji

Problematykę otwierania i działalności przedstawicielstw osób zagranicznych w Republice Chorwacji regulują przepisy rozporządzenia rządu „O warunkach tworzenia i działalności przedstawicielstw osób zagranicznych w Republice Chorwacji” z dnia 12 lutego 2009 roku.

Zgodnie z nimi przedstawicielstwo w Chorwacji może utworzyć:

• zagraniczna osoba wykonująca działalność gospodarczą,
• narodowa lub międzynarodowa gospodarcza korporacja.

Przedstawicielstwo może zajmować się:

• badaniem rynku,
• prowadzeniem działalności promocyjnej i informacyjnej w celu prezentacji założyciela.

Pamiętajmy, że…: przedstawicielstwo stanowi nierozłączną część zagranicznej osoby i nie posiada osobowości prawnej. Działa pod nazwą założyciela z zaznaczeniem, że mowa jest o przedstawicielstwie.

Zagraniczna osoba, posiadająca przedstawicielstwo w Chorwacji może utworzyć jeden lub więcej oddziałów tego przedstawicielstwa. Wpisuje się je do rejestru przedstawicielstw zagranicznych osób w Republice Chorwacji prowadzonego przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości. Rejestr jest jawny i dostępny na stronie internetowej: www.mingorp.hr/.

Wniosek o wpis do rejestru składa się w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Przedsiębiorczości i musi zawierać następujące dane:

• firma, siedziba i przedmiot działalności założyciela,
• nazwę i siedzibę przedstawicielstwa w Republice Chorwacji, ƒ
• dane osoby lub osób odpowiedzialnych za działalność przedstawicielstwa (imię, nazwisko, miejsce pobytu i nr dokumentu identyfikacyjnego – dowód osobisty, akt urodzenia lub paszport, a dla obcokrajowców – nr paszportu i kraj, który go wydał),
• opis działalności przedstawicielstwa w Republice Chorwacji,
• wniosek może złożyć osoba zagraniczna bezpośrednio lub jej pełnomocnik.

Do wniosku należy dołączyć:

• decyzję założyciela o utworzeniu przedstawicielstwa,
• zaświadczenie o wpisie założyciela przedstawicielstwa do rejestru prowadzonego w kraju, gdzie założyciel posiada swoją siedzibę lub inne ważne zaświadczenie wydane w oparciu o przepisy kraju, gdzie założyciel posiada swoją siedzibę potwierdzające jego formę prawną i datę utworzenia,
• zaświadczenie o dokonaniu opłaty administracyjnej (wynosi ona 1 000 HRK i dokonywana jest na rachunek budżetu państwa),

Wszystkie wyżej wymienione dokumenty składa się w oryginale wraz z tłumaczeniem na język chorwacki dokonanym przez tłumacza przysięgłego.

Podstawą wpisu do rejestru przedstawicielstw jest decyzja administracyjna ministerstwa. Termin dokonania wpisu wynosi 30 dni od daty złożenia wniosku wraz z kompletem wymaganej dokumentacji.

Ministerstwo decyzję o wpisie do rejestru dostarcza wnioskodawcy. Decyzja po jednym egzemplarzu trafia też do Chorwackiej Izbie Gospodarczej i Ministerstwa Finansów.

Przedstawicielstwo zobowiązane jest w swojej działalności przestrzegać przepisów Republiki Chorwacji.

Stosunki pracy, płace i warunki pracy obywateli chorwackich zatrudnionych w przedstawicielstwie regulowane są w oparciu o tutejsze przepisy prawne.

Obcokrajowcy i osoby bez chorwackiego obywatelstwa, które będą zatrudnione w przedstawicielstwie zgodnie z obowiązującymi przepisami są zobowiązane uzyskać zezwolenie na pracę.

Informacje opracowane na podstawie materiałów Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Zagrzebiu.