Na program Interreg Polska-Słowacja przeznaczono aż 155 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ponad połowa środków, ok. 77,5 mln euro, ma być wpompowana w ochronę, promocję oraz rozwój zasobów środowiskowych i dziedzictwa kulturowego. Natomiast blisko 56 mln euro przeznaczono na poprawę komunikacji między Polską a Słowacją i połączenia z transeuropejską siecią transportową. 12 mln euro ma natomiast wesprzeć edukację – chodzi tutaj o głównie o wspólne projekty transgranicznych szkoleń zawodowych w celu dostosowania kształcenia zawodowego do wymogów transgranicznego rynku pracy i oczekiwań pracodawców.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat współpracy polsko-słowackiej, z naciskiem na działania Słowaków? Dobra wiadomość jest taka, że bez problemu dotrzesz do danych i informacji – należy odwiedzić tamtejsze strony rządowe. Większość materiałów dostępnych jest jednak w języku słowackim.

Gospodarcza współpraca polsko-słowacka

W 1993 roku Polska i Słowacja nawiązały wzajemne stosunki dyplomatyczne. Obecnie oba państwa obowiązują dwie umowy dwustronne dotyczące współpracy gospodarczej.

Są to:

• „Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków i majątku” z 18 sierpnia1994 roku,
• „Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji” z 18 sierpnia 1994 roku.

Polska współpraca ze Słowacją: eksport i import

Co Słowacy chcą kupować od Polaków?

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z przełomu stycznia i marca 2016 roku pokazują, że Polska wyeksportowała w tym czasie do naszych sąsiadów towary o łącznej wartości 1 058,6 mln euro. Statystyki pokazują też, że w porównaniu do roku 2015 nastąpił spadek w wysokości 5,3%.

Jak udział eksportu na Słowację plasował w łącznym eksporcie Polski w tamtym czasie? Według danych Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Bratysławie polski eksport do tego kraju zajął 12. miejsce i stanowił 2,4 % udziału.

Czego najwięcej wysłaliśmy najwięcej na Słowację w 2016 roku? Wśród najbardziej popularnych grup towarów znalazły się m.in.: wyroby przemysłu elektromaszynowego, urządzenia, artykuły rolno-spożywcze, wyroby przemysłu chemicznego, wyroby metalurgiczne, wyroby przemysłu drewno-papierniczego, wyroby przemysłu lekkiego, wyroby ceramiczne, produkty mineralne.

Co chcemy kupować od Słowaków?

Informacje Głównego Urzędu Statystycznego z przełomu stycznia – marca 2016 roku pokazują, że nasz polski import od Słowaków ukształtował się w wysokości 870,2 mln euro. W porównaniu do roku 2015 był to aż 12% wzrost.

Jak udział importu ze Słowacji uplasował się w łącznym imporcie Polski? Dane oficjalne informują, że Słowacy zajęli 13. pozycję z udziałem 2,1% w całości towarów sprowadzanych przez nas kraj z innych państw.

Co najchętniej sprowadzaliśmy ze Słowacji? Okazuje się, że największy udział w towarach importowanych zajęły wyroby przemysłu elektromaszynowego – wydaliśmy tutaj 256,4 mln euro. Wśród produktów w tej grupie znalazły się m.in.: urządzenia mechaniczne i elektryczne, pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające i współdziałające urządzenia, przyrządy, aparaty optyczne, kinematograf czy pomiarowe zegarki.

Współpraca samorządów gospodarczych

Jesteś przedsiębiorcą? Szukasz swojej szansy na Słowacji? Przeanalizuj swoje możliwości. Robiąc badanie rynku sięgnij po statystyki i materiały dostępne w języku słowackim – to informacje z pierwszej ręki.

Rozwija się współpraca polskich i słowackich izb gospodarczych oraz związków branżowych. Zgodnie z danymi Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Bratysławie aktywność izb koncentruje się przede wszystkim na:

• wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw zainteresowanych wejściem na rynek polski i słowacki,
• wspieraniu gospodarczej aktywności społeczności lokalnych.

Kto najbardziej aktywnie współpracuje? Tutaj wyróżnić należy samorządy gospodarcze regionów przygranicznych Polski.

Po stronie polskiej będzie to obszar województw:

• śląskiego,
• małopolskiego,
• podkarpackiego.

Po stronie słowackiej będą to regiony:

• Żyliński,
• Proszowski,
• Koszycki.

Osoby, które są zainteresowane prowadzeniem różnych działań powinny mieć na uwadze przede Słowacko-Polską Izbę Handlową w Żylinie oraz Polsko-Słowacką Izbę Przemysłowo-Handlowej w Krakowie – to bogate źródło informacje w temacie.

Interreg V-A Polska – Słowacja

Współpraca transgraniczna Polaków i Słowaków

Komisja Europejska informuje, że Interreg dotyczy najważniejszych wyzwań transgranicznych, które są związane z realizacją strategii „Europa 2020” w polsko-słowackim regionie przygranicznym.

Na czym polega główna idea programu?

Strategia przyjęta w programie Interreg ma:

• wpłynąć na rozwój infrastruktury transportowej i tym samym poprawić transgraniczną dostępność,
• ułatwić dostęp do sieci TEN-T.

Ponadto Interreg zakłada, że program zajmie się sprawami środowiskowymi, a także promocją skutecznego i zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Wszelkie podjęte działania w kwestii środowiska oraz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego mają być uzupełniane o rozwój edukacji.

Cele programu, które mają pomóc zrealizować główne strategiczne założenia:

• stworzenie zintegrowanej sieci ruchu – zrealizowanie tego celu ma wpłynąć na przyspieszenie wzrostu gospodarczego i skrócenie czasu podróży między obszarami po obu stronach granicy,
• zwiększenie atrakcyjności wspólnego dziedzictwa naturalnego i kulturowego – realizując ten cel mają być wzięte pod uwagę: ochrona środowiska i zmiana klimatu,
• dostosowanie systemu kształcenia zawodowego do wymagań transgranicznego rynku pracy i oczekiwań pracodawców.

Priorytetowe kierunki finansowania projektów

Interreg skupia się na trzech kierunkach finansowania poszczególnych projektów. Są to:

• ochrona i rozwój naturalnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru transgranicznego,
• zrównoważony transport transgraniczny,
• rozwój edukacji transgranicznej i uczenie się przez całe życie.

Budżet programu

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego przeznaczył na ten cel 155 mln euro.
• Ochrona środowiska, promowanie i rozwój zasobów środowiska i dziedzictwa kulturowego – na ten cel zostanie przeznaczonych ok. 77,5 mln euro.
• Rozwój infrastruktury drogowej usprawniającej komunikację między Polską a Słowacją oraz poprawiającej połączenia z Transeuropejską Siecią Transportową – wsparcie ma być liczone w ok. 56 mln euro.
• Edukacja otrzyma pomoc na wspólne transgraniczne przedsięwzięcia dotyczące kształcenia zawodowego ok. 12 mln euro.

Oczekiwane rezultaty

Interreg zakłada, że do 2020 zrealizuje szereg działań, które przyniosą oczekiwane przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego rezultaty:

• 160 km zrekonstruowanych lub zmodernizowanych dróg,
• 200 ha ekosystemów zaangażowanych w transgraniczne projekty ochrony dziedzictwa naturalnego,
• 32 nowe lub zaktualizowane transgraniczne produkty elektroniczne i e-usługi,
• 25 nowych produktów zwiększających atrakcyjność wspólnego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, zwiększając liczbę wizyt o 250 000,
• 550 wspólnych lokalnych inicjatyw na rzecz zatrudnienia i wspólnych szkoleń.

Czy ty też możesz skorzystać z programu Interreg Polska – Słowacja?

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w dokładnych wytycznych dotyczących tego programu wskazuje, kto może skorzystać z unijnych pieniędzy – ścisłe wytyczne znajdują się na oficjalnej stronie Interregu.

Wśród osób, które mogą starać się o fundusze są:

• organy administracji rządowej i samorządowej, ich związki i stowarzyszenia,
• jednostki ustanowione przez państwo lub samorząd w celu zapewnienia usług publicznych,
• instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe,
• organizacje pozarządowe non-profit,
• europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej,
• kościoły i związki wyznaniowe,
• jednostki naukowe.

Regiony objęte programem

Program wskazuje ścisłe miejsca, które objęte są jego zasięgiem.

Po stronie polskiej jest to region południowy, województwo małopolskie, śląskie i podkarpackie.

Powiaty: pszczyński, cieszyński, bielski, miasto na prawach powiatu Bielsko-Biała, żywiecki, olkuski, chrzanowski, oświęcimski, wadowicki, suski, myślenicki, tatrzański, nowotarski, limanowski, nowosądecki, miasto na prawach powiatu Nowy Sącz, gorlicki, bieszczadzki, leski, sanocki, brzozowski, krośnieński, miasto na prawach powiatu Krosno, jasielski, rzeszowski, miasto na prawach powiatu Rzeszów, przeworski, przemyski, miasto na prawach powiatu Przemyśl, jarosławski, lubaczowski.

Po stronie słowackiej jest to region: Stredné Slovensko i Východné Slovensko.

Powiaty: Čadca, Kysucké Nové Mesto, Bytča, Žilina, Martin, Turčianske Teplice, Ružomberok, Dolný Kubín, Námestovo, Tvrdošín, Liptovský Mikuláš, Spišská Nová Ves, Poprad, Kežmarok, Stará Ľubovňa, Levoča, Sabinov, Bardejov, Svidník, Prešov, Vranov nad Topľou, Stropkov, Medzilaborce, Humenné, Snina.

Całkowite fundusze i priorytetowe tematy

Całkowity budżet PO: 182,339,676,00 mln euro. Natomiast całkowity wkład UE to wspomniane już wcześniej 154 988 73,00 mln euro.

Priorytety tematyczne:

• TA: Pomoc techniczna.
• TO10: Edukacja i szkolenie.
• TO6: Środowisko i efektywne gospodarowanie zasobami.
• TO7: Sieci transportowe i energetyczne.

Projekt CRinMA

Unia Europejska podkreśla, że ochrona dziedzictwa kulturowego na obszarach górskich ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia różnorodności kulturowej Europy oraz dla zachowania lokalnych tradycji i zwyczajów dla następnych pokoleń. Niestety wskazuje też, że dziedzina ta jest często zaniedbana, a społecznościom lokalnym brak środków na zapewnienie zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa kulturowego. Tak właśnie narodził się projekt CRinMa. Jego głównym celem jest poprawa polityki regionalnej po to, aby zapewnić lepsze wsparcie dla obszarów górskich o niematerialnych i namacalnych zasobach kulturowych.

• Koncentracja na obszarach górskich obszarów przygranicznych.
• Wszystkie regiony CRinMA kwalifikują się w ramach co najmniej jednego programu transgranicznego i stają przed wyzwaniami typowymi dla obszarów przygranicznych.

Na czym skupia się projekt?

CRinMa skupia się na dziedzictwie związanym z:

• górską architekturą ludową,
• tradycjami,
• zwyczajami,
• umiejętnościami.

Kto zarządza programem?

Za zarządzanie programem Interreg Polska-Słowacja odpowiada Instytucja Zarządzająca, która znajduje się w Ministerstwie Rozwoju. Warto mieć na uwadze, że równocześnie pełni ona funkcję Instytucji Certyfikującej.

Rolę Instytucji Krajowej w programie pełni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.

Instytucja Audytowa

Organem pełniącym rolę Instytucji Audytowej (IA) jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (GIKS) w Ministerstwie Finansów Rzeczpospolitej Polskiej.

Kontrole programu Interreg Polska-Słowacja

Wydatki poniesione w projekcie przez poszczególnych partnerów są kontrolowane przez niezależnych krajowych kontrolerów.

Na terenie Polski taką funkcję pełnią:

• Wojewoda Małopolski,
• Wojewoda Podkarpacki,
• Wojewoda Śląski.

Na Słowacji taką funkcję pełni: Departament Programów Współpracy Transgranicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Słowackiej.

Komitet Monitorujący

Zatwierdza:

• dokumenty programowe,
• kryteria wyboru projektów,
• wybór projektów do dofinansowania,

a także:

• rozpatruje skargi dotyczących wyboru projektów,
• monitoruje postępy wdrażania programu i jego osi priorytetowych,
• zatwierdza roczne i końcowe raporty z realizacji programu.

Wspólny Sekretariat Techniczny

• Funkcja wspomagająca w stosunku do Instytucji Zarządzającej i Komitetu Monitorującego.
• Dostarcza również potencjalnym beneficjentom informacji o możliwościach finansowania w ramach programu.
• Wspiera beneficjentów we wdrażaniu projektów.

Regionalne Punkty Kontaktowe

Do ich głównych zadań należy:

• informowanie potencjalnych wnioskodawców o programie,
• przeprowadzanie konsultacji dla wnioskodawców,
• współpraca w ramach wdrażania strategii komunikacji programu.

Regionalne Punkty Kontaktowe po stronie polskiej znajdują się w Urzędach Marszałkowskich, a po stronie słowackiej w Wyższych Jednostkach Terytorialnych

Euroregiony i Wyższe Jednostki Terytorialne

• Działają na pograniczu Euroregionu Beskidy, Euroregionu Karpackiego i Euroregionu Tatry.
• Słowackie Wyższe Jednostki Terytorialne w Žilinie i Prešovie odpowiadają za tzw. Projekty Parasolowe.

Interreg to szereg niezwykle ciekawych i ważnych dla pogranicza polsko-słowackiego działań. Jeśli interesuje cię temat i chcesz poznać jak wygląda realizacja programu po stronie słowackiej – sięgnij po materiały rządu Słowackiego. W razie kłopotliwej sytuacji związanej z terminologią słowacką, poproś o konsultację dobrego tłumacza.